پارچه تافته و ویژگی‌های آن
واژه‌ی تافته از تافتا نشات گرفته شده‌است. معنی آن در زبان فارسی، بافته شده/ یا تابیده است. پارچه تافته از چرخاندن نخ به دست می‌آید. یعنی نخ‌ها در حین بافته شدن به این پارچه تبدیل می‌شوند. البته بسیاری از پارچه‌های دیگر هم با این روش ساخته می‌شوند. اما چه چیزی مایه‌ی جدا بافته بودنِ تافته می‌شود؟ اینکه ویژگی‌های اصلی و حفظ شکل این پارچه بیشتر نمایانگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن است، تا نام آن.
پیشنهاد مطالعه: طراحی پارچه | گرایشها، بازار کار و هر چیزی که باید بدانید
پارچه تافته چیست و از چه الیافی ساخته شده است؟
پارچه تافته یا Taffeta، یک پارچه‌ی نازک است. وزن بسیار کمی دارد؛ مثل پر کاه. و کاملا نرم است. از این پارچه بیشتر برای تهیه‌ی لباس‌های زنانه مخصوص شب یا لباس‌های مجلسی، استفاده می‌شود. زمانی که این پارچه را لمس می‌کنید، به خوبی احساس نرمی و لطافت به دستان‌تان می‌نشیند. این پارچه از مواد مختلفی به دست می‌آید.در گذشته و به طور سنتی، تافته را ابریشم می‌بافتند. اما در قرن بیستم، داستان تغییر کرد. زیرا الیاف مصنوعی کشف شدند.
پس تولیدکنندگان پارچه تافته، رو به تولید آن با الیاف مصنوعی آوردند. در حال حاضر این پارچه از موادی مانند ابریشم مصنوعی و پلی استر نیز ساخته می‌شود. البته ماجرای پارچه‌های تافته‌ی ابریشمی تمام نشده است. هنوز هم پارچه تافته ابریشم وجود دارد. اما نوعی از آن که از پلی استر ساخته می‌شود، هم ارزان‌تر بوده. و هم در دسترس‌تر است.
پارچه تافته را طبق تکنیک‌های مختلفی تولید می‌کنند. به عنوان مثال، تولید تافته با ابریشم. برای تولید با این پارچه باید اول کشت و سپس برداشت پیله کرم ابریشم انجام شود. این فرایند از نظر زیست محیطی مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما مرگ کرم‌های ابریشم را رقم می‌زند. که در نوع خود، زیان بزرگی است.
برخی از پارچه‌های تافته از مواد نیمه‌مصنوعی تولید می‌شوند؛ مانند ریون کوپرامونیوم. اما پارچه تافته‌ای که از پلی استر (الیاف مصنوعی) به دست می‌آید، فرآیند تولید متفاوتی دارد. پس روند تولید آن به طبیعت آسیبی نمی‌زند. و موجب تلف شدن کرم‌های ابریشم هم نمی‌شود.
در کجا و چه مواردی از پارچه تافته استفاده می‌شود؟
پارچه‌ی تافته یک پارچه لوکس است. لوکس بودن هم با آسیب دیدن فوری و از بین رفتن سریع، قرابت زیادی دارد. بنابراین، از این پارچه برای تولید لباس‌هایی که در طول روز بارها و بارها می‌پوشیم، استفاده نمی‌شود. استفاده از این نوع پارچه به دوخت لباس‌هایی مانند لباس عروسی و لباس شب معطوف شده است. این پارچه به دلیل نرم بودن و داشتن وزن سبک، معمولاً در انواع لباس‌های مخصوص مهمانی استفاده می‌شود. همچنین از این پارچه برای تولید برخی از لباس‌های خاص بازیگران تئاتر هم استفاده می‌شود.
پارچه تافته را می‌توانید داخل آستر کت‌ها یا ژاکت‌ها پیدا کنید. علاوه بر پوشاک، پارچه تافته برای ساخت تعدادی از اقلام کاربردی دیگر هم استفاده می‌شود. به عنوان مثال، برای تولید چتر به سراغ تافته می‌شوند. یا برای ساخت کیف دستی و کیسه خواب هم استفاده می‌شود. چتر‌هایی که در جنگ جهانی دوم استفاده می‌شد، معمولا از این نوع پارچه ساخته شده بود.
انواع پارچه‌ی تافته چیست؟
انواع مختلفی از پارچه تافته در سراسر جهان تولید می‌شود. برای آشنایی بهتر با این پارچه باید با تفاوت‌های بین هر یک آنها آشنا شوید.
• تافته ابریشم: تافته در اصل از ایام قدیم از ابریشم تهیه می‌شد. سیاری از تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند که برای تولید این پارچه همچنان به سراغ ابریشم‌ها بروند.
• تافته مصنوعی: پارچه تافته‌ای که از پلی استر یا ابریشم مصنوعی به دست آمده باشد، تافته مصنوعی نام می‌گیرد. استفاده از این نوع، کاملا رایج‌تر از تافته ابریشم است.
• تافته رنگ شده با نخ: برای تولید این نوع پارچه باید قبل از بافته شدن آن را رنگ کرد. پُرچین و شِکَن و سفت شدن ِ پارچه، حاصل نهایی چنین پروسه‌ای است.
• تافته رنگ شده پس از بافت: این نوع پارچه تافته برعکس مورد قبلی بعد از بافتن برای رنگ شدن، انتخاب می‌شود. نتیجه نهایی چنین پروسه ای، نرمتر شدن پارچه نسبت به تافته رنگ شده با نخ است.
• تافته کاغذی: این نوع پارچه تافته یا از پلی استر است یا ابریشم. اما این دو مورد باید خیلی خیلی نازک باشند. و نتیجه‌ای که به دست می‌آید، پارچه‌ای فوق العاده نازک و مواج است.
• تافته ابریشمی چند رنگ: برای ساخت این نوع پارچه تافته، نخ‌های رنگی مختلف را به کار می‌گیرند. برای بافتن و تولید این نوع پارچه، دو رشته روی هم عمود می‌شوند. نتیجه‌ای که به دست می‌آید، یک پارچه رنگین کمانی خواهد بود.
• تافته آنتیک: این پارچه استحکام و سفتی خاصی دارد، اما مابین آن نخ‌های نرم هم قرار داده شده است.
• تافته Moire: این نوع پارچه تافته دارای الگوی واترمارک (یا الگو) و مواج است.
ویژگی‌های این پارچه چیست؟
ساختار محکم و مقاوم این پارچه در عین آنتیک بودنِ آن، ویژگی کلیدی‌اش به شمار می‌آید. پارچه تافته محکم است، اما در عین حال ظریف و براق است. به همین خاطر نمی‌توان از آن برای دوخت لباس‌هایی که به طور روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند، استفاده کرد. بافت اکثر پارچه‌های تافته ساده است. تار و پود‌ها آنقدر در هم تنیده شده اند، که یافتن نقطه‌ای خالی از بافت و زیبایی در آنها کاملاً بعید است. این بافت ساده – در صورت مراقبت درست از پارچه – باعث می‌شود تا شکل و ساختار لباس (یا محصولی که از این پارچه ساخته شده است) به خوبی حفظ شود.
درخشان بودن، ویژگی ِشاخص بعدی این پارچه به شمار می‌آید. به دلیل استفاده از الیاف مصنوعی در اغلب پارچه‌های تافته، وجود شفافیت و ظاهر درخشان در آنها کاملا بدیهی است. علاوه بر این، اگر پارچه تافته از ابریشم نیز تولید شده باشد، دارای همین ویژگی می‌باشد.
نرمی و لطافت ویژگی سوم این پارچه است. وقتی با دست روی بافت پارچه تافته را لمس می‌کنید، احساس خواهید کرد که در حال لمس تکه این پنبه یا ابر هستید. این ویژگی‌ها در کنار هم، سبک بودنِ پارچه‌های تافته را به ارمغان می‌آورد. به همین دلیل، لباس‌هایی که از این پارچه تولید می‌شوند وزن بسیار زیادی ندارند.
چگونه پارچه تافته را نگهداری، شستشو و اتو کنیم که سالم بماند؟
برای نگهداری موثر و هرچه بهتر از پارچه تافته، آن را برای شستشو داخل ماشین‌لباسشویی نیندازید. آنها را با دست بشویید. و اگر می‌توانید بهتر است کار شستن و اتو کردن آن‌را به خشکشویی بسپارید. مخصوصا اگر لباس یا پارچه‌ی شما از ابریشم تولید شده‌است. اگر پارچه را با دست می‌شویید، توصیه می‌شود از فشار دادن و پیچاندن آن به‌هم خودداری کنید (الیاف مصنوعی).
علاوه بر این، استفاده از آب گرم اصلا توصیه نمی‌شود. و پیشنهاد می‌شود برای شستن این پارچه‌ها به سراغ استفاده از آب سرد بروید. به این خاطر که به الیاف ِآن، آسیب کمتری وارد خواهد شد. آن‌را جلوی آفتاب برای خشک کردن پهن نکنید. و حتی با اتو به سراغ آن نروید. اجازه دهید پارچه به طور طبیعی خشک شود.
