نقاشی روی پارچه
نقاشی روی پارچه از دیرباز تا کنون به شکل‌های مختلف و متفاوتی انجام می‌شد. در گذشته بیشتر با چاپ دستی یا قلمکاری روی یک پارچه تلاش می‌شد تا طرح و نقشی دلپذیر به آن افزوده شود. اما امروزه با کمک قلمو و رنگ مخصوص نقاشی روی پارچه می‌توان طرح‌های دلخواه و زیبا را روی یک پارچه به اجرا درآورد.
برای بسیاری از مردم، نقاشی روی پارچه حکمِ انتقال یک مفهوم، تبلیغ یک برند، ایجاد یک استایل متفاوت و غیره را دارد. بنابراین می‌توان به انجام این کار برای بسیار از افراد به مثابه شغل نگاه کرد.
نقاشی روی پارچه چیست؟
نقاشی روی پارچه در اصل یک تکنیک است. تکنیکی که به دنیای هنر و نقاشی مربوط می‌شود. وقتی تکنیک‌های آبرنگ، رنگ روغن، سیاه قلم و … را در نظر بگیرید بهتر درک می‌کنید که ماهیت نقاشی روی پارچه چیست. در اصل شما رنگ، قلمو و ابزار ِنقاشی کردن روی پارچه (به جای بوم) را در اختیار دارید. و می‌توانید با هنرمندی تمام روی پارچه نقاشی بکشید.
نقاشی روی پارچه به شکل‌های مختلفی انجام می‌شود. برخی نقش‌ها را می‌توان روی پارچه‌های کاملا خیس کشید و برخی دیگر روی پارچه‌های کاملا خشک کشیده می‌شوند. بنابراین نتیجه ای که از هر کدام به دست می‌آید، با یکدیگر کاملا متفاوت خواهد بود. به تصاویر زیر نگاهی بیندازید. با کمک این تصاویر درک بهتری از نقاشی روی پارچه به شیوه خیس یا خشک به دست خواهید آورد.
بعد از اختراع این روش، دو شیوه اساسی برای زیباتر کردن ظاهر پارچه‌ها به کمک طرح‌ها و نقش‌ها، پدیدار شد: رنگ‌آمیزی (استفاده از یک تصویر با رنگ روی پارچه) و الگوسازی (نقاشی یا چاپ الگوها و سپس رنگ‌آمیزی پارچه).
اولین و ابتدایی ترین کاربرد نقاشی روی پارچه به ساکنین قاره آسیا مربوط می‌شود. 3 هزار سال قبل از میلاد، اولین نقاشی‌ها روی پارچه‌ها اعمال می‌شدند. بسیاری از بلوک‌های نقاشی روی پارچه که امروزه کشف شده اند مربوط به همین دوره تاریخی هستند. برخی از پارچه‌های رنگارنگ چاپ شده و رنگ آمیزی شده نیز مربوط به 327 سال قبل از میلاد است، یعنی درست هنگامی که اسکندر به هند حمله کرد.
“مقاله پیشنهادی”
ابزارهای مورد نیاز برای نقاشی روی پارچه
نقاشی روی پارچه، اغلب روی پارچه‌های سفید انجام می‌شود. یعنی زمینه‌ی کار معمولا باید سفید رنگ باشد. همچنین بافت پارچه باید محکم بوده یا طوری باشد که با افزودن رنگ به آن، مشکلی از نظر بافت و خاصیت کاربردی آن به وجود نیاید. معمولا از پارچه‌های زیر برای نقاشی استفاده می‌شود:
- پنبه
- مخلوط/ ترکیب ِپنبه با پلی استر
- پارچه‌های بافتنی پنبه ای مانند موسلین
- کرباس
- فلانل‌ها
- کتان
- ارگانزا
- ابریشم
- پارچه تری
- چیفون
- کرپ
- ژرژت
برای نقاشی روی پارچه از جوهر یا رنگ مخصوص نقاشی روی پارچه استفاده می‌شود. تکنیک رنگ آمیزی برای طرح زدن روی پارچه‌ها با یکدیگر متفاوت است. بنابراین باید قلمو و رنگ‌ها را براساس تکنیکی که قصد استفاده از آن را دارید، انتخاب کنید.
برای شروع نقاشی روی پارچه، باید ابزارها و تجهیزات مناسب را جمع آوری کنید. یا حداقل دانش لازم را در مورد آن داشته باشید. برای تکنیک‌های مختلف، ابزارهای مختلفی هم استفاده می‌شود.
- قلموی رنگ – در این گروه هم از قلمو‌های نوک صاف و هم نوک گرد، در اندازه‌های مختلف استفاده می‌شود.
- قلموی فوم / اسفنج
- پوشش پلاستیکی برای محافظت از سطح کار
- پیش بند برای محافظت از لباس در حین کار
- پالت رنگ
- دستمال توالت
تکنیک‌های استفاده از رنگ برای نقاشی کردن روی پارچه، از اهمیت بالایی برخوردار است.
چگونه روی پارچه نقاشی می‌کنند؟
برای انجام نقاشی روی پارچه باید ابتدا یک تکنیک را انتخاب کرد. سپس با کمک قوانین مربوط به همان تکنیک، اقدام نمود. اما چند تکنیک برای نقاشی کردن روی پارچه داریم؟
نقاشی روی پارچه با تکنیک خیس در خیس
ادغام و ترکیب رنگ‌ها در این تکنیک روی یک سطح کاملا خیس (پارچه) انجام می‌شود و یک حالت آبرنگی روی آن ایجاد می‌کند. پس پخش شدن رنگ به طور سریع و تصادفی، هدف اصلی این تکنیک است.
تکنیک استفاده از نمک
شما می‌توانید از دانه‌های درشت نمک در این تکنیک استفاده کنید. در این تکنیک، نمک‌ها روی پارچه رنگ شده که هنوز مرطوب است پخش می‌شوند. سپس نمک‌ها به طور طبیعی رنگ را به سمت خود جذب می‌کنند و یک هاله به وجود می‌آورند، مانند تصویر زیر:
پُر کردن طرح از پیش چاپ شده روی پارچه
در این روش از قبل طرحی روی پارچه چاپ می‌شود و تنها به کمک رنگ‌های مخصوص ِنقاشی روی پارچه، عمل رنگ آمیزی و پر کردن طرح انجام می‌شود.
نقاشی روی پارچه با تکنیک تای دای
در این تکنیک از ایر براش به طور خالص یا جوهر برای نقاشی روی پارچه استفاده می‌شود. معمولا به کار گیری پارچه‌های بسیار نازک – ابریشمی در این روش، رایج است. در این تکنیک معمولا رنگ‌ها بسیار کمرنگ هستند. بنابراین به جای رنگ از جوهر استفاده می‌شود و نتیجه‌ی کار بسیار خاص و ویژه از آب در می‌آید.
در این تکنیک معمولا یک پترن، یا الگو روی پارچه ایجاد می‌شود که باعث می‌شود ظاهر جذابی پیدا کند. معمولا در این تکنیک، نتیجه کاملا رنگارنگ و شاد به دست می‌آید. شایان ذکر است که تکنیک تای دای خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. به همین علت است که پارچه‌های نقاشی شده با این تکنیک معمولا ظاهر متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. پترن‌های ایجاد شده در این تکنیک معمولا یونیک هستند. به این معنا که یکبار برای همیشه ایجاد می‌شوند، و امکان تکرار کردنشان وجود ندارد. به این خاطر که کاملا دستی انجام می‌شوند.
تکنیک نقاشی با مُهر روی پارچه
در بخشی که به تاریخچه نقاشی روی پارچه اشاره کردیم، در مورد کشف بلوک‌های نقاشی روی پارچه که مربوط به قبل از میلاد مسیح بودند نیز صحبت کردیم. یکی از روش‌هایی که برای زیباتر کردن و نقاشی کردن روی پارچه به کار برده می‌شود، استفاده از همین بلوک‌ها است. شما در این روش باید مُهر یا یک بلوک دارای طرح برای نقاشی کردن روی پارچه داشته باشید. سپس رنگ را روی این مُهر می‌زنید و روی پارچه فشار می‌دهید، تا رنگ بگیرد. (مانند تصویر زیر) به همین راحتی!
این تکنیک‌ها رایج ترین مواردی هستند که به شما کمک می‌کنند یک پارچه را از سادگی در آورده و نقشی خاص روی آن ایجاد کنید.
